Την τελευταία τριετία ζήσαμε, με αφορμή την οικονομική κρίση και την επείγουσα χρηματοπιστωτική ανάγκη, την πλήρη κατάρρευση όλων των θεσμών συνοχής της ελληνικής κοινωνίας και την ανάδειξη μιας νέας μορφής διακυβέρνησης μέσω μορφωμάτων,
όπως η Τρόικα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, δηλαδή οντοτήτων, που δεν υπόκεινται σε κανένα λαϊκό έλεγχο και υπαγορεύουν τη δική τους πολιτική στα, υπό «εποπτεία», τελούντα κράτη.
Στο πλαίσιο αυτό η τρόικα, αλλά και εγχώριες ομάδες συμφερόντων, στοχοποίησαν και το δικηγορικό σώμα, με την επίκληση του προσχήματος του, δήθεν, κλειστού επαγγέλματος. Μέσα σε λιγότερο από τρία χρόνια απορύθμισαν και, στην πραγματικότητα αποσάρθρωσαν την παραδοσιακή δομή του σώματος, με πρώτιστο στόχο, όχι τη, δήθεν, ευαγγελιζόμενη προστασία του καταναλωτή και την προαγωγή του υγιούς ανταγωνισμού, αλλά την καθυπόταξη της επαγγελματικής ανεξαρτησίας του σώματος και τον βίαιο και, εν τέλει, ταξικό αποπληθωρισμό του, με ορατό στόχο η παροχή των σχετικών υπηρεσιών να περάσει σταδιακά στο άμεσο μέλλον σε μεγάλες εγχώριες και πολυεθνικές δικηγορικές εταιρείες.
Η επιβολή Φ.Π.Α. 23%, η κατάργηση των παραστάσεων στα συμβόλαια, η κατάργηση των ελαχίστων αμοιβών των εμμίσθων και το «κούρεμα» των αποζημιώσεων, η επιβολή εξοντωτικών, ανά τριετία κλιμακούμενων, ασφαλιστικών εισφορών και η παράνομη υπερφορολόγηση, σηματοδοτούν το στοχευμένο τέλος του μικρομεσαίου δικηγορικού γραφείου.
Από την άλλη πλευρά, ο δεκαπλασιασμός κατ΄ουσίαν όλων των παραβόλων για την άσκηση ενδίκων βοηθημάτων στα διοικητικά δικαστήρια, η επιβολή παραβόλων και γραμματίων προείσπραξης σε πλείστες όσες διαδικαστικές πράξεις της αστικής και ποινικής δίκης, η δραματική αύξηση του ποσοστού του δικαστικού ενσήμου και η επιβολή του ακόμα και στις αναγνωριστικές αγωγές, σηματοδοτούν μία εξίσου στοχευμένη περιστολή του συνταγματικού δικαιώματος παροχής δικαστικής προστασίας των πολιτών και μετατρέπουν το κοινωνικό αγαθό της Δικαιοσύνης σε ταξική πολυτέλεια μόνο των «εχόντων».
Έτσι τα αντιδικηγορικά μέτρα, σε συνδυασμό με το απαγορευτικό πλέον κόστος πρόσβασης στη Δικαιοσύνη, οριοθετούν το νέο τοπίο παροχής της διαιοδοτικής λειτουργίας: Δικαιοσύνη μόνο για τους λίγους, παρεχόμενη μέσω μεγάλων δικηγορικών σχημάτων για τα οποία θα εργάζονται πληβείοι, καθυποταγμένοι και πλήρως υπαλληλοποιημένοι δικηγόροι.
Για την ολοκλήρωση δε της ως άνω στόχευσης, απομένουν μόνο δύο μέτρα, τα οποία, αν δεν πάρουμε επιτέλους την κατάσταση στα χέρια μας, δεν αποκλείεται καθόλου να περιλαμβάνονται στα επόμενα μνημόνια και συγκεκριμένα: α) η ρητή πρόβλεψη της δυνατότητας ίδρυσης, όχι μόνο πολυεπαγγελματικών εταιρειών, αλλά και εμπορικών δικηγορικών εταιρειών με τη συμμετοχή μη δικηγόρων επενδυτών, όπως έγινε πρόσφατα στην Ιταλία και β) η κατάργηση των Δικηγορικών Συλλόγων με τη σημερινή αυτοδιοικούμενη μορφή και η αντικατάστασή τους από Ανεξάρτητη Ρυθμιστική Αρχή, λειτουργούσα υπό την Εποπτεία του Υπ. Δικαιοσύνης, που θα είναι αρμόδια, όχι μόνο για τον διορισμό, προαγωγές, μεταθέσεις κ.λπ. των δικηγόρων, αλλά και για την άσκηση πειθαρχικού ελέγχου και την αποπομπή τους από το σώμα, όπως έγινε πρόσφατα στην Ιρλανδία.
Μέσα σ΄αυτόν τον κυκεώνα η ηγεσία του Σώματος ανεφάνη σαφώς κατώτερη των περιστάσεων και ουσιαστικά λειτούργησε (εκούσα – άκουσα) ως ιμάντας μεταφοράς της συγκεκριμένης πολιτικής και αποσυμπίεσης των όποιων αντιδράσεων, μέσω ρηματικών καταγγελτικών διακοινώσεων και αποσπασμαστικών, μη στοχευμένων αποχών, εμμένοντας συστηματικά στην άρνηση σύγκλισης γενικής συνέλευσης, έστω και για ενημέρωση των μελών του σώματος.
Ένα μέρος αυτής της στάσης ενδεχομένως θα μπορούσε να ερμηνευθεί από την πολυποίκιλη ταξική διαστρωμάτωση του ιδίου του Σώματος που, σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα, συντίθεται, κατά προσέγγιση, από 13% από εργοδότες, 40% μισθωτούς και 47% αμιγώς αυτοαπασχολούμενους και της αντικειμενικής αδυναμίας συγκερασμού των συμφερόντων κάθε ομάδας.
Ωστόσο, όμως, η εξήγηση αυτή, όσο κι αν ερμηνεύει την στάση αδράνειας, δεν εξαρκεί για να την δικαιολογήσει ενώπιον του ορατού κινδύνου εξόδου από το σώμα και, στην καλύτερη περίπτωση, περιθωριοποίησης, τουλάχιστον, των μισών δικηγόρων εξ΄ όσων δραστηριοποιούνται σήμερα επαγγελματικά, με πρώτα «θύματα» τις ευπαθείς ομάδες συναδέλφων μας, όπως οι νέοι και οι μητέρες.
Η κρισιμότητα της στιγμής απαιτεί χωρίς καμία πλέον χρονοτριβή:
- Ενίσχυση, μέσω και κοινοτικών κονδυλίων, του θεσμού του legalaid, με αδιαπραγμάτευση προϋπόθεση την κατανομή των υποθέσεων με διαφανή και αξιοκρατική διαδικασία και εισοδηματικά κριτήρια.
- Αποκατάσταση ενός δίκαιου φορολογικού και ασφαλιστικού συστήματος, ιδίως για τους νεότερους συναδέλφους.
- Ουσιαστική προστασία των εμμίσθων δικηγόρων ν.π.ι.δ και συνεργατών δικηγορικών γραφείων.
- Αναδιανομή των πόρων του Ταμείου Συνεργασίας, ομοίως με εισοδηματικά κριτήρια.
- Κατάργηση της ανά τριετία κλιμάκωσης των ασφαλιστικών εισφορών.
- Ιδιωτικό Ασφαλιστικό πρόγραμμα με πόρους του Ταμείου Συνεργασίας για την ενίσχυση της συντάξεως των ασφαλισμένων μετά την 1/1/1993.
- Δημιουργία Ταμείου Αλληλοβοηθείας Δικηγόρων (ν.π.ι.δ.).
- Δράσεις – Παρεμβάσεις για τη βελτίωση της καθημερινότητας του δικηγόρου στα Δικαστήρια / Δημιουργία Γραφείου Αρωγής (Help desk) και Γραφείου Συνεργασίας στον ΔΣΑ / Λειτουργία Κέντρου Δημιουργικής Απασχόλησης Παιδιών στον άξονα των Δικαστηρίων.
Παρά το γεγονός ότι χάθηκαν πολλά, η συγκυρία απαιτεί, περισσότερο από ποτέ, την ενεργό και δυναμική συμμετοχή μας προκειμένου η δικηγορία και οι δικηγόροι να ξαναδιεκδικήσουν τη θέση που τους αρμόζει στην κοινωνική πρωτοπορία και αναγέννηση της χώρας. Η υποψηφιότητα του Βασίλη Αλεξανδρή για την προεδρία του Συλλόγου μας, στοιχούμενη απόλυτα με τις «ευγενείς παραδόσεις του σώματος», αποτελεί σήμερα μονόδρομο για την συλλογική ανάκαμψη που όλοι μας οφείλουμε να αναδείξουμε σε νικηφόρο προοπτική.
Χριστίνα Τσαγκλή
Δικηγόρος – Σύμβουλος ΔΣΑ
ΕΝΙΑΙΟ ΨΗΦΟΔΕΛΤΙΟ
ERGA OMNES
